راهنمای مقدماتی: آنچه باید از تصمیمات خواض سود بدانید

سیاست‌های سود تقسیمی برای شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران بسیار حیاتی هستند، زیرا نحوه توزیع سودها به عنوان سود تقسیمی مشخص می‌شود. 

آشنایی با این سیاست‌ها در تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری اطلاع‌رسانی شده و مدیریت انتظارات مالی را تسهیل می‌کند. 

در اینجا راهنمای جامعی از سیاست‌های سود تقسیمی و انواع آن‌ها، عوامل تأثیرگذار بر سیاست سود، و نحوه عملکرد آن‌ها آورده شده است.

سیاست تقسیم سود چیست؟

سیاست تقسیم سود مجموعه‌ای از قوانین است که تعیین می‌کند چه مقدار و چه زمان مداومتی که یک شرکت از درآمد خود بطور حاشیه‌ای به عنوان سود توزیع می‌کند.

وقتی یک شرکت سود کسب می‌کند، تصمیم می‌گیرد که آیا از درآمد انبار شده بماند یا سودها را به سهامداران تقسیم کند، یک انتخاب که توسط نظریه‌های مختلف تقسیم سود شکل گرفته است.

درجه‌بندی سود چیست؟

سود یک بخش از سودهای شرکت است که به سهامداران داده می‌شود به عنوان پاداش برای سرمایه‌گذاری آن‌ها در شرکت.

مدیریت شرکت مجبور است سودها را تخصیص دهد تا تمام ذینفعان راضی کند، اما سهامداران اولویت دارند زیرا بیشترین ریسک را می‌پذیرند.

مثال‌هایی از سود‌ها عبارتند از:

1. سود نقدی: این سود به صورت نقدی پرداخت می‌شود که باعث کاهش رزروهای نقدی شرکت خواهد شد.
2. سهام هدیه: این سهام‌های اضافی به سهامداران بدون هزینه اهدا می‌شوند، معمولاً همراه با سود نقدی، نه به عنوان جایگزین.

انواع راهبردهای سود سهام

سیاست تقسیم سود یک شرکت می‌تواند بر ارزش آن تأثیر بگذارد. این سیاست باید با اهداف شرکت همخوانی داشته باشد و ارزش سهامداران را بیشینه کند.

سهامداران شرکت را مالک هستند، اما هیئت مدیره در مورد توزیع سود تصمیم می‌گیرد.

هنگام تصمیم‌گیری در مورد تقسیم سود، مدیران عواملی مانند پتانسیل رشد و پروژه‌های آینده را مد نظر قرار می‌دهند. شرکت‌ها می‌توانند از انواع مختلفی از سیاست‌های تقسیم سود انتخاب کنند.

#1. استراتژی سود معمولی تقسیم سود

در یک سیاست تقسیم سود معمولی، شرکت سود سالانه را به سهامداران پرداخت می‌کند. 

سودهای اضافی به عنوان سودهای منظوری نگه داشته می‌شوند و حتی در صورت زیان هم سود تقسیم می‌شود. 

این سیاست برای شرکت‌هایی با جریان نقدینگی و درآمد پایدار مناسب است و در زمینه مدیریت سود و سیاست تقسیم سود، سودهای پایین ریسک و متواضع ارائه می‌دهد.

#2. استراتژی سود ثابت

سیاست پایداری که دیویدند ثابت می‌پردازد، درصد ثابتی از سود را به عنوان سود پرداخت می‌کند، مانند 6٪، بدون توجه به سود سالانه.

سودهای ثابت برابر سود بزرگی از سودها پرداخت می‌شوند، که باعث ایجاد ریسک برای سرمایه‌گذاران می‌شود زیرا مقدار سود با سودها تغییر می‌کند.

سهمداران درآمد سودی خود را با شک و تردید مواجه می‌کنند.

#3. استراتژی تقسیم سود نامنظم

یک سیاست تقسیم سود نامنظم به معنای این است که شرکت مجبور به پرداخت سود نیست. هیئت مدیره می‌تواند انتخاب کند که سودها را تقسیم کند یا آنها را مجددا سرمایه‌گذاری کند.

این استراتژی توسط شرکت‌هایی با جریان نقدینگی ناپیش‌بینی یا محدود و مخاطرات بالایی را برای سرمایه‌گذاران ایجاد می‌کند که ممکن است سود دریافت نکنند.

#۴. بدون استراتژی تقسیم سود

در یک استراتژی بدون تقسیم سود، شرکت سود خود را به سهامداران توزیع نمی‌کند.

بلکه تمام سودها برای رشد آینده کسب و کار سرمایه گذاری می‌شود.

شرکت‌هایی که این استراتژی را دنبال می‌کنند معمولاً در حال گسترش سریع هستند، و سهامداران برای افزایش قیمت سهم به جای پرداخت سود سرمایه‌گذاری می‌کنند.

عوامل تأثیرگذار بر تصمیمات سود تقسیمی

چندین عامل بر تصمیمات سودی شرکت‌ها تأثیر می‌گذارند:

1. مقدار درآمد: سودها از درآمدهای فعلی و گذشته به دست می‌آیند. درآمدهای بالاتر می‌توانند منجر به تقسیمات بزرگتر شوند، در حالی که درآمدهای پایین‌تر ممکن است منجر به تقسیمات کوچکتر شوند.
2. پایداری درآمد: شرکت‌های با درآمدهای پایدار معمولاً می‌توانند مقدار سود بیشتری نسبت به آن‌هایی که درآمد غیرپایدار دارند، ارائه دهند.
3. سازماندهی تقسیم سودی: برخی شرکت‌ها هدف دارند نرخ سودی ثابتی را برای ارضای سهامداران و افزایش شهرت خود داشته باشند. اگر پتانسیل درآمدهای بالا وجود داشته باشد، ممکن است تقسیم سودی بالاتری اعلام شود؛ اگر درآمدها موقت و یا در حال افزایش نباشد، ممکن است تقسیم سودی کمتر یا استاندارد اعلام شود.
4. فرصت‌های رشد: شرکت‌هایی که برنامه‌های رشد آینده دارند، ممکن است بیشتر از درآمدها را نگه دارند تا پروژه‌های جدید را تامین کنند، که منجر به تقسیمات کمتر نسبت به شرکت‌هایی بدون چنین برنامه‌هایی می‌شود.
5. جریان نقدی: پرداخت‌های سودی به جریان نقدی مرتبط هستند. یک شرکت سودده با نقدینگی محدود ممکن است تقسیمات کمتری پرداخت کند، در حالی که یک شرکت با نقدینگی اضافی می‌تواند تقسیمات بیشتری را تحمل کند.
6. سیاست مالیاتی: نرخ‌های تقسیم سودی همچنین تحت تأثیر سیاست‌های مالیاتی دولت قرار می‌گیرند. در حال حاضر، درآمد سودی برای سهامداران معاف از مالیات است، بنابراین آن‌ها ممکن است تقسیمات بالاتر را ترجیح دهند. با این حال، تصمیم نهایی با شرکت است.
7. واکنش بازار سهام: رابطه مستقیمی بین نرخ‌های تقسیم و ارزش بازار سهام وجود دارد. تقسیمات بیشتر می‌تواند تأثیر مثبتی بر قیمت سهام داشته باشد، در حالی که تقسیمات کمتر ممکن است بر آن‌ها تأثیر منفی بگذارد. بنابراین، مدیریت باید در نظر داشته باشد که تأثیر ممکنه بر قیمت سهام را هنگام تصمیم‌گیری درباره نرخ‌های تقسیم.

چه کسانی تصمیم سود تقسیمی می‌گیرند؟ 

هیئت مدیره یک شرکت برای تعیین سود تصمیم می‌گیرد. آن‌ها بین توزیع سود به شکل سود تقسیمی یا سرمایه‌گذاری مجدد آن‌ها در پروژه‌های جدید انتخاب می‌کنند.

سیاست تقسیم سود شامل تعادل بین نگه داشتن سودها و پرداخت سودها است.

اهداف سیاست‌های تقسیم سود عبارتند از:

• بیشینه کردن ثروت سهامداران
• تضمین تأمین مالی کافی

هنگام تعیین یک سیاست تقسیم سود، مدیریت باید تعادلی بین درآمد سهامداران (سود تقسیمی) و رشد شرکت (سود انباشته) برقرار کند.

برای یک سیاست تقسیم سود منطقی، یک شرکت باید موارد زیر را در نظر بگیرد:

• نقدینگی موجود برای پرداخت سود بعد از پوشش بدهی‌ها، هزینه‌های سرمایه‌گذاری و سرمایه‌ی در گردش (جریان نقدی آزاد به سود – FCFE)
• موجود بودن پروژه‌های سودآور (بازگشت سرمایه به سود – ROE > بازده مورد نیاز)

نحوه عمل‌کرد سیاست سود تقسیمی

گاهی شرکت‌ها سهامداران سهام عادی خود را با سود تقسیمی پاداش می‌دهند، که پرداخت‌های منظمی از سودها هستند.

این باعث ایجاد درآمد ثابت می‌شود و سهام‌های با پرداخت سود جز برترین گزینه‌های سرمایه گذاران محسوب می‌شوند.

سیاست سود تقسیمی برای این شرکت‌ها بسیار حیاتی است. در این سیاست:

• فراوانی پرداخت سود (ماهیانه، سه‌ماهه، یا سالیانه)
• زمان پرداخت‌ها
• میزان پرداخت به سهامداران

تیم مدیریت تصمیم‌گیرنده درباره عوامل سود تقسیمی همچون گزینه‌های پرداختی از جمله نقدی یا بازسرمایه‌گذاری از طریق DRIP است.

سه سیاست سود تقسیمی وجود دارد: پایدار، ثابت و باقی‌مانده. شرکت‌های بدون سیاست سود تقسیمی سودها را برای رشد بازسرمایه‌گذاری می‌کنند.

انواع سیاست‌های تقسیم سود

سیاست‌های تقسیم سود تعیین می‌کند که یک شرکت چگونه سود خود را به سهامداران توزیع می‌کند. در ادامه سه نوع متداول آن آورده شده است:

سیاست تقسیم سود پایدار

یک سیاست تقسیم سود پایدار، شایع و ساده، به دنبال ارائه یک سود سالیانه پایدار و قابل پیش‌بینی برای سهامداران بوده که تحت تاثیر نوسانات درآمد شرکت نیست.

این سیاست با رشد بلندمدت شرکت هماهنگ است و اطمینان بیشتری در مورد میزان و زمان پرداخت سود فراهم می‌کند.

سیاست ثابت پاداش سود

یک سیاست پاداش پایدار ممکن است سودها را در سال‌های پررونق افزایش ندهد، در حالیکه یک سیاست پاداش ثابت یک درصد ثابت از سودها را پرداخت می‌کند که منجر به نوسانات در پاداش می‌شود.

این نوسانات باعث سختی در برنامه‌ریزی مالی می‌شود به دلیل پیش‌بینی‌ناپذیری سودها و پاداشها.

سیاست سود تقسیم باقیمانده

سیاست سود تقسیم باقیمانده همچنین بسیار پیش‌بینی‌ناپذیر است، اما برخی سرمایه گذاران آن را تنها سیاست پذیرش‌پذیر شمرده‌اند.

تحت این سیاست، شرکت پس از تخصیص مواردی برای هزینه‌های سرمایه‌گذاری (CAPEX) و سرمایه‌جاری، سود را تقسیم می‌کند.

در نهایت،

در پایان، تصمیمات سیاست تقسیم سود برای استراتژی مالی شرکت و ارتباط با سرمایه‌گذاران بسیار اهمیت دارد.

این تصمیمات با بازده سهامداران را با رشد و پایداری شرکت تعادل می‌دهند.

درک انواع مختلف سیاست‌های تقسیم سود و عوامل تاثیرگذار بر این تصمیمات می‌تواند به سرمایه‌داران کمک کند تا انتخاب‌های آگاهانه داشته باشند و شرکت‌ها بتوانند عملکرد مالی خود را بهینه سازی کنند.